Ruimte voor Levende Rivieren

In 1992 presenteerde het Wereld Natuur Fonds (WNF) haar visie ‘Levende Rivieren’ op de toekomst van het rivierengebied. Sindsdien gaven grote projecten de riviernatuur nieuwe impulsen. Hierdoor geïnspireerd beschreven zes natuurorganisaties in 2017 een ambitie voor de komende 25 jaar: ‘Ruimte voor Levende Rivieren’. Deze integrale aanpak creëert meer ruimte voor levende en klimaatbestendige rivieren. Met deze aanpak kan natuur floreren en kunnen mensen veilig wonen, werken en recreëren.

Hermjan Barneveld was namens HKV als adviseur betrokken bij het opstellen van de visie. “Met een pilot hebben we laten zien dat rivierverruiming niet alleen gunstig is voor natuur en een veiliger riviersysteem, maar ook scheepvaart kan bedienen”, zegt hij. “Door de voortdurende bodemerosie van de Rijntakken wordt scheepvaart bij laagwater steeds moeilijker. Dat bleek wel in de droge zomer van 2018. Grootschalige verruiming kan de bodemerosie afremmen. We sloten de pilot af met een workshop met uiteenlopende experts en belanghebbenden.” 

“We wilden beter begrijpen hoe rivierverruiming de bodemerosie kan afremmen. Daarom hebben we, in samenwerking met Deltares, berekeningen uitgevoerd met een 1-dimensionaal morfologisch rekenmodel van de Rijntakken. Diverse varianten van grootschalige uiterwaardvergravingen zijn doorgerekend. De resultaten geven een beeld van het effect op de doorgaande bodemerosie. En in hoeverre de, nog steeds benodigde, sedimentsuppleties minder kunnen worden.” 

De studie laat zien, dat door het verruimen van de rivier de bodemerosie inderdaad afneemt. De verruiming moet wel grootschalig zijn. Er moet veel extra water via de uiterwaarden stromen, zodat de snelheden in de hoofdgeul afnemen. Suppleties zullen waarschijnlijk nodig blijven, maar op de volumes kan worden bespaard.

Uit het onderzoek blijkt ook dat maatwerk nodig is, om te voorkomen dat nieuwe scheepvaartknelpunten ontstaan.

Video met opnames: https://flowsplatform.nl/#/ruimte-voor-de-middenafvoeren-1570707742414____499____

https://www.levenderivieren.nl/sites/default/files/Visie%20Ruimte%20voor%20Levende%20Rivieren%2001112017.pdf

Bron foto: Michiel van den Bergh, WNF